Φουστέρης Ευάγγελος, M.D., Ph.D, Παθολόγος με μετεκπαίδευση στο ΣΔ, Επιστημονικός συνεργάτης Διαβητολογικού Κέντρου ΓΝΠ «Τζάνειο»
Ως γνωστόν στο τέλος κάθε έτους η American Diabetes Association εκδίδει τις επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες για τη διάγνωση και αντιμετώπιση του Σακχαρώδη Διαβήτη για το επόμενο έτος. Έτσι, λοιπόν, στις οδηγίες που ανακοινώθηκαν πρόσφατα οι αλλαγές που παρατηρήθηκαν είναι οι κάτωθι:
- Καταργείται ο όρος «διαβητικοί» και καθιερώνεται ο όρος άτομα με διαβήτη, δεδομένου ότι ο διαβήτης είναι μια κατάσταση η οποία δεν προσδιορίζει την προσωπικότητα των ατόμων.
- Στο τμήμα «Στρατηγικές για την βελτίωση της φροντίδας ατόμων με διαβήτη» προστέθηκαν συστάσεις για την αντιμετώπιση ευπαθών ομάδων του πληθυσμού όπως άτομα με μη επαρκή ή συνεχή πρόσβαση σε φαγητό, γνωσιακές δυσλειτουργίες, φορείς HIV κλπ.
- Στο τμήμα «Ταξινόμηση και διάγνωση του ΣΔ» αποσαφηνίστηκε ότι στα διαγνωστικά τεστ (σάκχαρο νηστείας, σάκχαρο 2 ώρες μετά από καμπύλη σακχάρου και HbA1c) κανένα δεν υπερέχει έναντι του άλλου. Όσον αφορά στον προσυμπτωματικό έλεγχο, συστήνεται ο έλεγχος για ΣΔ σε ΟΛΑ τα άτομα >45 ετών ανεξαρτήτως ΔΜΣ σώματος. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος πρέπει, επίσης, να γίνεται σε άτομα υπέρβαρα ή παχύσαρκα που έχουν ακόμη έναν παράγοντα κινδύνου (π.χ. έλλειψη σωματικής άσκησης, συγγενείς πρώτου βαθμού με ΣΔ, γυναίκες με διαβήτη κύησης ή που γέννησαν τέκνο > 4 Kg, υπέρταση, γυναίκες με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, HDL < 35 mg/dL, τριγλυκερίδια > 250 mg/dL, σοβαρή παχυσαρκία, μεάνίζουσα ακάνθωση, καρδιαγγειακή νόσος κλπ
- Στο τμήμα “Θεμέλια της θεραπείας και ολοκληρωμένη ιατρική αξιολόγηση” επισημαίνεται ο ρόλος της ιατρικής αξιολόγησης, της συμμετοχής του ασθενούς στις αποφάσεις και της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και θεραπείας αναδεικνύοντας τη σημασία της αλλαγής του τρόπου ζωής και συμπεριφοράς.
- Στο τμήμα “Πρόληψη ή καθυστέρηση εμφάνισης του ΣΔ” προστέθηκε η σύσταση για χρησιμοποίηση της νέας τεχνολογίας (π.χ. εφαρμογές στα κινητά) για την υποβοήθηση στην αλλαγή του τρόπου ζωής.
- Στο τμήμα «Γλυκαιμικοί στόχοι» προτείνεται η επέκταση χρησιμοποίησης αντλιών συνεχούς έγχυσης ινσουλίνης και καταγραφέων σακχάρου ακόμα και όταν οι ασθενείς πάνε πέρα των 65 ετών.
- Ένα νέο τμήμα προστέθηκε στις οδηγίες του 2016 για τη «διαχείριση της παχυσαρκίας», όπου υπάρχει και σχετικός πίνακας με τα εγκεκριμένα φάρμακα για την παχυασαρκία που κυκλοφορούν στην Αμερική. Επίσης γίνεται αναφορά στο ρόλο της βαριατρικής.
- Μια σημαντική αλλαγή υπάρχει στο τμήμα «Καρδιαγγειακή νόσος και διαχείριση του κινδύνου», όπου προτείνεται η χορήγηση ασπιρίνης ως πρωτογενής προφύλαξη για αθηροσκηρυντική καρδιαγγειακή νόσο σε άνδρες ΚΑΙ γυναίκες από 50 ετών και άνω ή σε ασθενείς κάτω των 50 ετών με πολλούς παράγοντες κινδύνου. Ένα ακόμη νέο που παρατηρούμε είναι η πρόταση για προσθήκη της εζετιμίμπης σε μέτριας έντασης στατίνη λόγω του επιπρόσθετου καρδιαγγειακού οφέλους που παρατηρήθηκε στη μελέτη IMPROVE-IT.
- Στο τμήμα «μικροαγγειακές επιπλοκές και φροντίδα ποδιού» άλλαξε ο όρος «διαβητική νεφροπάθεια» σε «διαβητική νεφρική νόσος», όπου δίδονται σαφείς ογηδίες για πότε πρέπει να ζητήσουμε νεφρολογική εκτίμηση ή να προχωρήσουμε σε εξωνεφρική κάθαρση. Παράλληλα, οδηγίες δίδονται για τη χρήση των anti-VEGF παραγόντων στην αντιμετώπιση του διαβητικού οιδήματος ωχράς κηλίδας, εφόσον αποδείχθηκαν περισσότερο αποτελεσματικά από τη μονοθεραπεία ή τη συνδυασμένη θεραπέια με LASER.
- Στο τμήμα «Ηλικιωμένοι ασθενείς» προτείνεται μια πιο ολοκληρωμένη προσέγγιση της ευαίσθητης αυτής ηλικακής ομάδας, όπως εκτίμηση νευρογνωσιακής λειτουργίας, εκτίμηση κινδύνου υπογλυκαιμίας, θεραπευτικοί στόχοι, φροντίδα σε οίκους ευγηρίας κλπ.
- Στο τμήμα «Παιδιά και Ενήλικες» προσεγγίζονται τρόποι αξιολόγησης και θεραπευτικής αντιμετώπισης παιδιών και νεαρών ενηλίκων με τύπου 2 διαβήτη. Συστήνεται ο έλεγχος λιπιδίων αίματος από την ηλικία των 10 ετών και μετά (ενώ το όριο ήταν 2 ετών).
- Στο τμήμα «διαβήτης κύησης» τονίζεται το θέμα του οικογενειακού προγραμματισμού και η χρήση αντισυλληπτικών μεθόδων σε γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη. Ο στόχος HbA1c σε αυτές τις γυναίκες στην κύηση άλλαξε από το κάτω από 6% σε χαλαρότερο στόχο 6.0-6.5%, αναλόγως πάντα και του κινδύνου υπογλυκαιμιών. Αποθαρρύνεται η χρήση γλυβουρίδης στο διαβήτη κύσης εφόσον τα στοιχεία έδειξαν ότι είναι κατώτερη της ινσουλίνης και μετφορμίνης.
- Στο τμήμα «Φροντίδα διαβήτη σε ενδονοσοκομειακούς ασθενείς» αποθαρρύνεται ισχυρά η χρήση της χορήγηση ινσουλίνης βάσει κλίμακος. Προτείνεται η χορήγηση ινσουλίνης σε ασθενείς με σάκχαρο από 180 mg/dL και άνω με στόχο σακχάρων νοσηλείας 110-140 mg/dL. Το σχήμα που προτείνεται είναι η χορήγηση βασικής ινσουλίνης με διορθωτικά bolus ταχείας ινσουλίνης. Ειδική μνεία γίνεται για τη σημασία αποφυγής υπογλυκαιμικών επεισοδίων.
Περισσότερα στο ADA: Standards of medical care in diabetes-2016, Diabetes Care, Volume 39, Supplement 1, S1-S112