Πριν από ένα μήνα δημοσιεύτηκαν οι νέες οδηγίες της American Heart Association για την αρτηριακή υπέρταση προκαλώντας πληθώρα αντιδράσεων και συζητήσεων για τον νέο ορισμό της υπέρτασης και τα νέα όρια που έθεσαν. Ας δούμε συνοπτικά τι προβλέπουν για την θεραπεία της υπέρτασης: ποιοί ασθενείς πρέπει να ξεκινήσουν θεραπεία, με τι στόχους και με ποιες κατηγορίες αντιυπερτασικών φαρμάκων;
Απόλυτη ένδειξη για έναρξη αντιυπερτασικής αγωγής έχουν οι ενήλικες με μέση τιμή μετρήσεων αρτηριακής πίεσης ≥130/80 mmHg και, είτε γνωστή καρδιαγγειακή νόσο (δευτερογενής πρόληψη), είτε εκτιμώμενο (με το ASCVD score) 10ετή αθηροσκληρωτικό καρδιαγγειακό κίνδυνο ≥10% (πρωτογενής πρόληψη). Για όλους τους υπόλοιπους, ισχύει το παλαιό όριο για έναρξη θεραπείας, δηλαδή μέση τιμή αρτηριακής πίεσης ≥140/90 mmHg. Σε ό,τι αφορά τον θεραπευτικό αλγόριθμο, κυρίαρχη θέση κατέχουν τα υγιεινοδιαιτητικά μέτρα τα οποία προτείνονται και σε συνδυασμό με την φαρμακευτική αγωγή αλλα και ως αρχική, μη φαρμακολογική θεραπεία, σε όλους τους ενήλικες με συστολικές πιέσεις 120-129 mmHg αλλά και σε αυτούς με σταδίου 1 υπέρταση (δηλ πιέσεις 130-139/80-89 mmHg) και 10ετή κίνδυνο ≤10%. Τα μέτρα αυτά περιλαμβάνουν μείωση σωματικού βάρους, διακοπή καπνίσματος, περιορισμό κατανάλωσης αλκοόλ, άσκηση, μείωση της διαιτητικής πρόσληψης άλατος (ημερίσια κατανάλωση <1500 mg), αύξηση της διαιτητικής πρόσληψης καλίου καθώς και υιοθέτηση μιας υγιεινής για το καρδιαγγειακό σύστημα δίαιτας όπως η DASH.
Σχετικά με το ποια κατηγορία αντιυπερτασικού φαρμάκου θα επιλέξουμε για την έναρξη αγωγής, ως θεραπείας πρώτης γραμμής προτείνονται τα θειαζίδικα διουρητικά, οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου, οι αναστολείς του ΜΕΑ και οι αναστολείς των υποδοχέων της αγγειοτενσίνης ΙΙ. Σημειώνεται ότι για τους ενήλικες με υπέρταση σταδίου 2 (≥140/90 mmHg) έχει ένδειξη η έναρξη θεραπείας με χορήγηση συνδυασμού δύο αντιυπερτασικών σκευασμάτων (από διαφορετικές κατηγορίες). Οι β-αναστολείς έχουν ένδειξη ως πρώτης γραμμής θεραπεία σε ασθενείς με συγκεκριμένες συννοσηρότητες (σταθερή στεφανιαία νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια, ανεύρυσμα θωρακικής αορτής), ενώ στην χρόνια νεφρική νόσο και στον σακχαρώδη διαβήτη με συνυπάρχουσα αλβουμινουρία προτιμώνται οι αναστολείς ΜΕΑ.
Οι στόχοι θεραπείας διαμορφώνονται για όλους τους ενήλικες ανεξαρτήτως καρδιαγγειακής νόσου και κινδύνου στο <130/80 mmHg. Εξετάζοντας τις διάφορες υποκατηγορίες των ασθενών, η μόνη διαφοροποίηση από τον γενικό κανόνα αφορά την δευτερογενή πρόληψη ασθενών με πρόσφατο ΑΕΕ (όχι lacunar) ή ΤΙΑ, όπου υπάρχει ασάφεια για το αν ωφελεί η έναρξη αντιυπερτασικής θεραπείας σε πίεση <140/90 mmHg. Επίσης γίνεται συγκεκριμένη αναφορά σε ηλικιωμένους (≥65 ετών) ασθενείς όπου το όριο έναρξης θεραπείας και ο στόχος είναι μεν το 130/80 mmHg, αλλά θα πρέπει να εξατομικεύονται με βάση τις πολλαπλές συννοσηρότητες, το προσδόκιμο ζωής αλλά και την επιθυμία του ασθενούς.
Συμπερασματικά, οι νεότερες οδηγίες της American Heart Association για την υπέρταση θέτουν πιο χαμηλά τα όρια για την έναρξη θεραπείας, θέτοντας ταυτόχρονα πιο δύσκολους στόχους για ασθενείς και ιατρούς. Αυτό όμως δεν σημαίνει απαραίτητα ότι όλοι οι ενήλικες με τιμές αρτηριακής πίεσης 130/80 mmHg θα πρέπει να ξεκινήσουν αγωγή, καθώς θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και ο συνολικός καρδιαγγειακός κίνδυνος. Το αν θα υιοθετηθούν αυτές οι οδηγίες και από τις ευρωπαϊκές εταιρίες και το πώς θα εφαρμοστούν στην κλινική πράξη, θα φανεί στους προσεχείς μήνες.