Αρχή / NEWSLETTER / Συμπληρώματα διατροφής: τι πρέπει να γνωρίζουμε

Συμπληρώματα διατροφής: τι πρέπει να γνωρίζουμε

Σύμφωνα με μελέτες, στις ΗΠΑ το 52% των ενηλίκων αναφέρει ότι λαμβάνει τουλάχιστον ένα συμπλήρωμα διατροφής, ενώ το 10% αναφέρει ότι λαμβάνει τουλάχιστον 4 από αυτά. Οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία είναι τα πιο δημοφιλή συμπληρώματα και προσλαμβάνονται με σκοπό την διατήρηση καλής υγείας και την πρόληψη ασθενειών. Παρόλα αυτά, μεγάλες τυχαιοποιημένες μελέτες δεν έχουν καταφέρει να δείξουν ξεκάθαρα οφέλη στην πρωτογενή και δευτερογενή πρόληψη χρόνιων ασθενειών (που δεν σχετίζονται με διατροφικές ανεπάρκειες) από την χρήση τους. Επιπλέον, κάποιες μελέτες έχουν δείξει ότι η πρόσληψη  ιχνοστοιχείων σε δόσεις που ξεπερνούν κατά πολύ την συνιστώμενη ημερίσια δόση μπορεί να έχει βλαβερές επιδράσεις, όπως αυξημένη θνητότητα, αιμορραγικο εγκεφαλικό επεισόδιο ή νεοπλάσματα. 

Ως κλινικοί γιατροί, πρέπει πολύ συχνά να απαντήσουμε σε ερωτήσεις των ασθενών που αφορούν τα συμπληρώματα διατροφής και είναι καθήκον μας να τους παρέχουμε τις απαραίτητες πληροφορίες και να τους καθοδηγήσουμε για την σωστή χρήση τους. Πρωτίστως όμως, θα πρέπει να τονιστεί ότι η χρήση τέτοιων σκευασμάτων δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση μια πλήρη και ισορροπημένη διατροφή και στις περισσότερες περιπτώσεις δεν προσφέρει κάποιο επιπλέον όφελος. Θα πρέπει ακόμα να υπογραμμιστεί ότι οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία απορροφώνται καλύτερα όταν προσλαμβάνονται μέσω των τροφών και έχουν λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες. Αυτό συμβαίνει διότι μια υγιής διατροφή προσφέρει ένα σύνολο από διαιτητικά  σημαντικές ουσίες  σε ιδανική αναλογία μεταξύ τους, σε αντίθεση με τις μεμονωμένες και σε υψηλή συγκέντρωση μορφές των συμπληρωμάτων διατροφής. Επιπροσθέτως, έχει δειχθεί από έρευνες ότι συγκεκριμένα διατροφικά πρότυπα έχουν συσχετιστεί ισχυρότερα με θετικά αποτελέσματα στην υγεία σε σύγκριση με μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά.  Οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει επίσης να γνωρίζουν αν οι ασθενείς τους λαμβάνουν κάποιο συμπλήρωμα διατροφής και τα ακριβή συστατικά του και να τους συμβουλεύουν για πιθανές αλληλεπιδράσεις. Επίσης θα πρέπει να γνωρίζουν και να ενημερώνουν τους ασθενείς  ότι ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων δεν ελέγχει τα συμπληρώματα για ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

Η λήψη συμπληρωμάτων διατροφής δεν συνίσταται στον γενικό πληθυσμό.Υπάρχουν εντούτοις κάποιες συγκεριμένες ομάδες πληθυσμού στις οποίες δικαιολογείται η στοχευμένη λήψη κάποιων βιταμινών και ιχνοστοιχείων, όπως οι εγκυμονούσες, τα παιδιά, οι ενήλικες άνω των 50 ετών, οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε βαριατρικά χειρουργία,  με κακοήθη αναιμία, με φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, με ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας καθώς και όσοι ακολουθούν διαιτητικούς περιορισμούς.

Πιο συγκεκριμένα, στην εγκυμοσύνη έχει ένδειξη η λήψη φυλλικού οξέως (0.4-0.8mg/ ημερισίως) από όλες τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που επιθυμούν να συλλάβουν και όλες τις εγκυμονούσες κατά το πρώτο τρίμηνο για την πρόληψη των ανωμάλιων του νευρικού σωλήνα. Οι εγκυμονούσες θα πρέπει επίσης να ακολουθούν μια δίαιτα πλούσια σε σίδηρο, ενώ δεν έχει ξεκάθαρη ένδειξη η χορήγηση συμπληρωμάτων σιδήρου (αν και συνίσταται σε όσες έχουν χαμηλή φερριτίνη και αιμοσφαιρίνη). Η λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου έχει δείξει οτί μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης υπέρτασης στην κύηση και προεκλαμψίας αλλά χρειάζονται περισσότερες μελέτες για επιβεβαιωση, όπως και για την χορήγηση υψηλών δόσεων βιταμίνης D.

Οι ενήλικες >50 ετών πιθανώς να μην μπορούν να απορροφήσουν επαρκώς την φυσική μορφή της βιταμίνης B12, έτσι ώστε να χρειάζονται επιπλέον την λήψη της συνθετικής μορφής που υπάρχει σε συμπληρώματα για να καλύψουν την συνιστώμενη ημερίσια πρόσληψη των 2.4μg. Ακόμα, ίσως χρειάζονται συμπληρώματα για να καλύψουν τις ημερίσιες ανάγκες σε ασβέστιο και βιταμίνη D. Επίσης, μια πρόσφατη μετα-ανάλυση έδειξε ότι η πρόσληψη μέσω συμπληρωμάτων μια μέτριας δόσης ασβεστίου (<1000mg/ημερισίως) σε συνδυασμό με βιταμίνη D σχετίζεται με μείωση των καταγμάτων και της απώλειας οστικής μάζας σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες >65 ετών.

Συνοψίζοντας, οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει να στοχεύουν στην ενημέρωση των ασθενών για την λελογισμένη χρήση των συμπληρωμάτων διατροφής, πάντα σε συνδυασμό με μια υγιή και ισορροπημένη διατροφή.

doi:10.1001/jama.2017.21012

Top