American College of Cardiology (ACC) 2017 Scientific Sessions
Η εβολοκουμάμπη (evolocumab) είναι ένα μονοκλωνικό αντίσωμα που ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων του PCSK-9 και μπορεί να μειώσει την LDL μέχρι και 60%. Η επίδραση της όμως στα καρδιαγγειακά συμβάντα δεν είχε αποσαφηνιστεί μέχρι σήμερα.
H κλινική μελέτη FOURIER είναι μια τυχαιοποιημένη, διπλή-τυφλή μελέτη με δείγμα 27,564 ασθενών με γνωστή αθηροσκληρωτική καρδιαγγειακή νόσο και επίπεδα LDL ≥70mg/dl, παρά την θεραπεία με στατίνες. Οι ασθενείς κατανεμήθηκαν τυχαία σε αυτούς που έλαβαν εβολοκουμάμπη (είτε 140mg κάθε 2 εβδομάδες, είτε 420mg μηνιαίως) και σε αυτούς που έλαβαν placebo, με την μορφή υποδόριας ένεσης. Ως πρωτογενές τελικό σημείο ορίστηκε κάθε ένα από τα εξης: καρδιαγγειακός θάνατος, ισχαιμία μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, νοσηλεία για ασταθή στηθάγχη ή για επαναιμάτωση στεφανιαίων αγγείων. Το δευτερογενές τελικό σημείο ήταν ο καρδιαγγειακός θάνατος, το έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό. Η μέση διάρκεια παρακολούθησης ήταν 2.2 έτη.
Το πρώτο αποτέλεσμα φάνηκε στην μείωση της LDL στις 48 εβδομάδες, όπου η εβολοκουμάμπη σε σύγκριση με το placebo μείωσε κατά 59% την LDL, από την μέση τιμή των 92mg/dl στα 30mg/dl (P<0.001). Το πρωτογενές τελικό σημείο μειώθηκε κατά 15% σε αυτούς που έλαβαν εβολοκουμάμπη (P<0.001) και το δευτερογενές τελικό σημείο κατά 20% (P<0.001) στην ίδια ομάδα. Αναλύοντας τα συστατικά του πρωτογενούς τελικού σημείου ξεχωριστά η θεραπεία με εβολοκουμάμπη μείωσε σε βαθμό στατιστικά σημαντικό το έμφραγμα του μυοκαρδίου (P<0.001), το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (P=0.01) και την επαναιμάτωση των στεφανιαίων αγγείων (Ρ<0.001), χωρίς όμως να αναδειχθεί σημαντική διαφορά στο ποσοστό των καρδιαγγειακών θανάτων και των θανάτων από όλες τις αιτίες ανάμεσα στις δύο ομάδες. Σε ό,τι αφορά τις ανεπιθύμητες ενέργειες, αντιδράσεις στο σημείο της ένεσης παρατηρήθηκαν πιο συχνά στην ομάδα της εβολοκουμάμπης, χωρίς όμως να οδηγήσουν σε διακοπή του φαρμάκου σε σύγκριση με το placebo.
Συμπερασματικά, η προσθήκη του PCSK-9 αναστολέα evolocumab σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο που ελάμβαναν ήδη στατίνες και είχαν LDL ≥70mg/dl οδήγησε σε μείωση όχι μόνο των τιμών της LDL χοληστερόλης, αλλά και των καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε βαθμό στατιστικά σημαντικό σε σχέση με το placebo. Τα αποτελέσματα αυτά δείχνουν ότι ασθενείς υψηλού κινδύνου μπορούν να επωφεληθούν από την μείωση της LDL σε επίπεδα χαμηλότερα από τους ισχύοντες στόχους.
Βιβλιογραφία
- Sabatine MS, Giugliano RP, Keech AC, et al. Evolocumab and clinical outcomes in patients with cardiovascular disease. N Engl J Med 2017; DOI:10.1056/NEJMoa1615664.