Lancet Published online March 18, 2016 http://dx.doi.org/10.1016/S2213-8587(16)00084-X
Στους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 (ΣΔτ2), οι αναστολείς του συμμεταφορέα νατρίου-γλυκόζης τύπου 2 (sodium-glucose cotransporter-2, SGLT2) είναι γνωστό πως μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης, την αρτηριακή πίεση και το σωματικό βάρος, αλλά και πως αυξάνουν τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης και την επίπτωση των λοιμώξεων του ουρογεννητικού συστήματος. Επίσης, έχει αναφερθεί προστατευτική δράση των SGLT2 έναντι καρδιαγγειακών συμβαμάτων, αλλά και πιθανή αύξηση του κινδύνου εμφάνισης επεισοδίων κετοξέωσης καθώς και καταγμάτων. Στόχος της μελέτης ήταν να καθορίσει τις δράσεις των SGLT2 αναστολέων στην εμφάνιση καρδιαγγειακών συμβαμάτων, θνητότητας καθώς και την ασφάλεια τους σε άτομα με ΣΔτ2.
Στην παρούσα συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν οι ακόλουθες βάσεις δεδομένων: MEDLINE, Embase, Cochrane Library, καθώς και οι ιστοσελίδες των ρυθμιστικών αρχών των ΗΠΑ, Ευρώπης και Ιαπωνίας για το χρονικό διάστημα από 1 Ιανουαρίου 1950 έως 30 Σεπτεμβρίου 2015. Συμπεριλήφθηκαν δεδομένα από προοπτικού τύπου τυχαιοποιημένες μελέτες, οι οποίες εξέταζαν τις επιδράσεις των SGLT2 αναστολέων συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου. Αποκλείσθηκαν οι διπλές καταχωρήσεις, οι μελέτες με διπλούς συνδυασμούς φαρμάκων, μελέτες που διήρκεσαν επτά ή λιγότερες μέρες καθώς και άρθρα που παρουσίαζαν συγκεντρωτικά δεδομένα για τα οποία οι αντίστοιχες επιμέρους μελέτες δεν μπορούσαν να εντοπιστούν. Το πρωτεύον τελικό σημείο της μελέτης ήταν τα μείζονα καρδιαγγειακά συμβάματα. Τα δευτερεύοντα τελικά σημεία της μελέτης ήταν ο καρδιαγγειακός θάνατος, το μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου, το μη θανατηφόρο αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ), η εισαγωγή στο νοσοκομείο για ασταθή στηθάγχη, καρδιακή ανεπάρκεια και η θνητότητα από κάθε αιτία.
Στην ανάλυση συμπεριλήφθηκαν δεδομένα από 6 μελέτες (37.525 συμμετέχοντες) και από 57 δημοσιευμένες μελέτες (33.385 συμμετέχοντες), οι οποίες παρείχαν πληροφορίες από 7 διαφορετικούς SGLT2 αναστολείς. Οι SGLT2 αναστολείς εμφάνισαν προστατευτική δράση έναντι των μειζόνων καρδιαγγειακών συμβαμάτων (σχετικός κίνδυνος 0.84 [95% CI 0.75–0.95], p=0·006), του καρδιαγγειακού θανάτου (0.63 [0.51–0.77], p<0·0001), της καρδιακής ανεπάρκειας (0.65 [0.50–0.85], p=0·002), και του θανάτου από κάθε αιτία (0.71 [0.61–0.83], p<0.0001). Όχι σαφή επίδραση παρατηρήθηκε για το μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου (0.88 [0.72–1.07], p=0.18) ή τη στηθάγχη (0.95 [0.73–1.23], p=0.70), αλλά παρατηρήθηκε αρνητική επίπτωση στην εμφάνιση μη θανατηφόρου ΑΕΕ (1.30 [1.00–1.68], p=0.049). Δεν διαπιστώθηκε καμία σαφής ένδειξη ότι τα επιμέρους φάρμακα είχαν διαφορετική επίδραση στα καρδιαγγειακά συμβάματα ή τον θάνατο (συνολικό I²<43%). Οι αναλύσεις σχετικά με την ασφάλεια κατέδειξαν σταθερή αύξηση των λοιμώξεων του γεννητικού συστήματος (μελέτες: 4.75 [4.00–5.63], επιστημονικές αναφορές: 2.88 [2.48–3.34]), αλλά τα ευρήματα για ορισμένα δεδομένα ασφάλειας διέφεραν ανάλογα με το αν τα δεδομένα προέρχονταν από αναφορές ή από μελέτες που αναφέρονται στην επιστημονική βιβλιογραφία.
Τα συγκεκριμένα δεδομένα υποδηλώνουν ξεκάθαρη προστατευτική δράση των SGLT2 αναστολέων έναντι των καρδιαγγειακών συμβαμάτων και της θνητότητας. Τα δεδομένα αποτελεσματικότητας προέκυψαν από τα ευρήματα της εμπαγλιφλοζίνης (ο μόνος SGLT2 αναστολέας για τον οποίο υπάρχουν δεδομένα από μακροχρόνια κλινική μελέτη για την καρδιαγγειακή ασφάλεια), αν και τα αποτελέσματα για τα υπόλοιπα φάρμακα της συγκεκριμένης κατηγορίας δεν ήταν σαφώς διαφορετικά. Η ποσοτικοποίηση των ανεπιθύμητων ενεργειών ήταν δυσκολότερη συγκριτικά με αυτή της αποτελεσματικότητας, καθώς τα επιμέρους φάρμακα της συγκεκριμένης κατηγορίας διέφεραν σε ορισμένα αποτελέσματα αναφορικά με την ασφάλεια.
Τα αποτελέσματα από τις εν εξελίξει μελέτες θα είναι ζωτικής σημασίας για να επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα στη συγκεκριμένη φαρμακευτική κατηγορία. Τα διαθέσιμα δεδομένα παρέχουν ισχυρές ενδείξεις για πιθανές ευεργετικές επιδράσεις των SGLT2 αναστολέων σε άτομα με ΣΔτ2 υψηλού κινδύνου για καρδιαγγειακά συμβάματα.