Πρόσφατα κυκλοφόρησαν στην Ιαπωνία 2 εβδομαδιαίοι αναστολείς DDP-4 (Ομαριγλιπτίνη και Τρελαγλιπτίνη), η χρήση των οποίων σκοπό έχει να βελτιώσει την συμμόρφωση των ασθενών στην αντιδιαβητική αγωγή. Στην συνέχεια θα παρουσιάσουμε μια μετα-ανάλυση, η οποία αφορά στην αποτελεσματικότητα και ασφάλεια των εβδομαδιαίων αναστολέων DDP-4 σε σύγκριση με τους κλασσικούς αναστολείς DDP-4 και το εικονικό φάρμακο στον Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
Η ανωτέρω έρευνα πραγματοποιήθηκε βάσει του προκαθορισμένου πρωτοκόλλου (CRD42017069004) και στη συνέχεια ακολουθήθηκαν οι κατευθυντήριες οδηγίες που αφορούν στην συγγραφή των συστηματικών ανασκοπήσεων και μετα-αναλύσεων. Η μετα-ανάλυση συμπεριέλαβε προοπτικές τυχαιοποιημένες μελέτες των εβδομαδιαίων αναστολέων DDP-4 σε ενήλικες ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για τουλάχιστον 12 εβδομάδες ( Δεν συμπεριλήφθησαν μελέτες που δεν ήταν διπλά-τυφλές, με χρονικό διάστημα παρακολούθησης λιγότερο από 12 εβδομάδες, μελέτες παρατήρησης και μελέτες που συμμετείχαν παιδιά). Στην ανωτέρω μετα-ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν στατιστικές μέθοδοι για τον υπολογισμό της ετερογένειας μεταξύ των μεταβλητών του δείγματος και την καταγραφή των συστηματικών λαθών (bias).
Ανάμεσα σε 2399 μελέτες, οι οποίες ήταν καταχωρημένες σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων και άλλες πηγές, 7 τυχαιοποιημένες μελέτες (2920 ασθενείς) πληρούσαν τα κριτήρια εισαγωγής. Οι εβδομαδιαίοι αναστολείς DDP-4 που χρησιμοποιήθηκαν σε 5 μελέτες ήταν η ομαριγλιπτίνη και η τρελαγλιπτίνη. Η χρονική περίοδος θεραπείας ήταν από 12 εως 24 εβδομάδες. Η μέση ηλικία, η μέση γλυκόζη πλάσματος νηστείας, η HbA1c και ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) ήταν 55-65 έτη, 157-171 mg/dl, 7,5-8,3% και 25-32 kg/m2 αντίστοιχα. Οι ανωτέρω μεταβλητές εξομοιώθηκαν ανάμεσα στις 2 ομάδες.
Η μετα-ανάλυση αποκάλυψε ότι οι εβδομαδιαίοι αναστολείς DDP-4 μείωσαν συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο: Την HbA1c κατά 0,66% ( 95% 0,52, 0,8; P<0,001, I2=64%), την γλυκόζη πλάσματος νηστείας κατά 13 mg/dl (6,20) και την μεταγευματική τιμή γλυκόζης κατά 33 mg/dl (18,48). Οι εβδομαδιαίοι αναστολείς DDP-4 αύξησαν το σωματικό βάρος σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο κατά 0,59 kg (0,34-0,94), ενώ δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική αύξηση ως προς την επίπτωση παγκρεατίτιδας, των διαρροιών, της υπογλυκαιμίας ή της σοβαρής υπογλυκαιμίας συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο.
Η σύγκριση των εβδομαδιαίων αναστολέων DDP-4 με τους κλασσικούς αναστολείς DDP-4 αποκάλυψε ότι: Δεν υπήρχε σημαντική διαφορά ως προς την μέση HbA1c, γλυκόζη πλάσματος νηστείας, την μεταγευματική γλυκόζη, την επίτευξη στόχου της HbA1c<7%, την αύξηση βάρους, την επίπτωση παγκρεατίτιδας, των διαρροιών, της υπογλυκαιμίας και της σοβαρής υπογλυκαιμίας.
Σημειώνεται πως η ετερογένεια ανάμεσα στις μελέτες δεν ήταν σημαντική, εκτός από την γλυκόζη πλάσματος νηστείας. Επίσης η δημοσίευση που αφορούσε την καταγραφή των συστηματικών λαθών (bias) δεν ήταν σημαντική.
Η παρούσα μετ-ανάλυση δεν κατάφερε να δείξει επιπρόσθετο κλινικό όφελος από την χρήση των εβδομαδιαίων αναστολέων DDP-4 συγκριτικά με τους κλασσικούς αναστολείς DDP-4. Ωστόσο καμία από τις μελέτες που συμπεριλήφθηκαν στην μετα-ανάλυση δεν εκτίμησε την ικανοποίηση του ασθενούς τόσο από την θεραπεία όσο και από την ποιότητα ζωής σχετικά με την χρήση των εβδομαδιαίων αναστολέων DDP-4. Αξίζει να σημειωθεί πως δεν έχουν πραγματοποιηθεί προοπτικές τυχαιοποιημένες κλινικές μελέτες με τους εβδομαδιαίους αναστολείς DDP-4, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν δεδομένα ως προς την επίδραση τους στις μακροαγγειακές και μικροαγγειακές επιπλοκές του Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 2.
Λαμβάνοντας υπ΄ όψιν ότι ο διαβητικός ασθενής λαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για την θεραπεία της αρτηριακής υπέρτασης, της δυσλιπιδαιμίας και άλλων συννοσηροτήτων, κρίνεται αναγκαίο να δημιουργηθούν φαρμακευτικά σκευάσματα, τα οποία θα λαμβάνονται μια φορά εβδομαδιαίως. Η χρήση της τακτικής φαρμακευτικής αγωγής μια φορά εβδομαδιαίως θα βελτιώσει τόσο την συμμόρφωση των ασθενών στην λήψη της φαρμακευτικής αγωγής όσο και την ποιότητα ζωής, οδηγώντας στον μακροπρόθεσμο έλεγχο του Διαβήτη.
Συνοψίζοντας, η χορήγηση εβδομαδιαίων αναστολέων DDP-4 αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη θεραπευτική επιλογή, για τους οποίους αναμένονται μελέτες καρδιαγγειακής ασφάλειας, προκειμένου να τους καθιερώσουν στην καθημερινή κλινική πρακτική.